De kattenkrabziekte (‘cat scratch disease’) is een infectieziekte bij de mens die al meer dan 70 jaar bekend is. De mens wordt besmet door een beet of het krabben van een kat, of door in de ogen te wrijven na het strelen van een kat. Ook infectie door een beet van een geïnfecteerde teek of vlo kan niet worden uitgesloten. Dit zou gevallen van kattenkrabziekte kunnen verklaren bij mensen die zich niet herinneren gekrabd of gebeten te zijn door een kat. De rol van honden bij de overdracht van de ziekte is nog niet duidelijk, maar mogelijk vormen zij ook een blootstellingsrisico.
De infectie verloopt over het algemeen onschuldig. Op de plaats van de krab of beet vormt zich een knobbeltje waar vervolgens blaasjes op komen. Ongeveer één derde van de patiënten krijgt koorts, hoofdpijn en een gevoel van algemeen onwelzijn. Ook oogontstekingen en spierpijn kunnen voorkomen. Bij 2% van de patiënten kan de ziekte leiden tot een hersenvliesontsteking. Behandeling is doorgaans niet aangewezen. Bij mensen met een verminderde weerstand verloopt de ziekte vaak ernstiger. Zo kunnen er knobbeltjes en bloedingen in de huid, lever en milt ontstaan wat dodelijk kan aflopen. In deze gevallen is een antibioticabehandeling aangewezen.
De belangrijkste risicogroep zijn mensen die privé of beroepsmatig in contact komen met katten.
B. henselae komt wereldwijd voor. Er zijn, naast B. henselae, ook andere Bartonella species bekend, die ook voor de mens pathogeen zijn, onder andere B. quintana, B. bacilliformis en B. elizabethae.
Surveillance
Bartonellose is geen meldingsplichtige ziekte in België. De surveillance gebeurt door het gebruik van gegevens verzamelt door twee verschillende bronnen. Sinds 2015 door het nationaal referentiecentrum (NRC) voor Bartonella, namelijk het klinisch laboratorium van het universitair ziekenhuis St. Luc te Brussel die voorheen al referentielaboratorium was. Vanaf 2014 is Bartonella henselae ook opgenomen in het peillaboratorianetwerk.
In België komt de ziekte voornamelijk bij kinderen en jongvolwassen voor. In Wallonië worden twee tot drie keer meer gevallen gerapporteerd dan in Vlaanderen en twee keer meer dan in Brussel.
Voor meer informatie zie:
Surveillance van bartonellose in België, 2018
Surveillance van bartonellose in België, 2017
Surveillance van bartonellose in België, 2015-2016
Surveillance van bartonellose in België, 2013-2014
Nuttige informatie
Algemene informatie:
Informatiefiche Bartonella CDC
Informatiefiche RIVM: LCI-richtlijn Bartonella-infectie
Diagnose:
Nationaal referentiecentrum voor Bartonella
Wetenschappelijk verantwoordelijke:
Katrien Tersago