Epidemiology of infectious diseases

De pest

De pest is een zoönose die veroorzaakt wordt door de bacterie: Yersinia pestis. Wilde knaagdieren zijn een belangrijk reservoir voor deze zoönose, doordat ze worden geparasiteerd door besmette vlooien. De pest kan worden overgezet op de mens door; een vlooienbeet van een geïnfecteerde vlo, via direct contact door manipulatie van een geïnfecteerde gastheer of via inhalatie. De pest komt voor in drie verschillende vormen: builenpest, septicemische pest en longpest. Het is een ernstige ziekte die zonder een snelle behandeling leidt tot een zeer hoge mortaliteit, in de grootte orde van 30 tot 100%. Bij een vroege diagnose en een snelle start van een behandeling met antibiotica daalt de mortaliteit tot onder de 15%. De longpest, altijd dodelijk zonder een snelle start van de behandeling, is heel besmettelijk en kan aan de basis liggen van ernstige epidemieën. De mens-op-mens transmissie gebeurt via inhalatie van besmette druppeltjes aanwezig in de lucht.

Epidemiologische situatie

Sinds 23 augustus 2017 woedt er een pestepidemie in Madagaskar. Op 3 oktober werden er al 194 gevallen en 30 doden (een mortaliteit van 15.5%) gerapporteerd, waarvan 124 gevallen van de longpest (goed voor 21 doden), 68 gevallen van de builenpest, één geval van septicemische pest en één geval waar het type pest onbekend was.

Momenteel is de epidemie wijdverspreid in de verschillende regio’s van het land: 20 districten in het centrum, het Oosten en het Noorden van Madagaskar zijn getroffen.

Evaluatie van het risico

De pest blijft endemisch in vele landen in Afrika, Azië en Amerika. Nieuwe en terugkerende uitbraken van epidemieën behoren met andere woorden tot de mogelijkheden.

De huidige epidemie in Madagaskar is voornamelijk zorgwekkend omdat deze gekenmerkt wordt door een groot aandeel van de longpest. De WGO is van mening dat het risico voor reizigers naar Madagaskar zeer laag is, ook al werd één geval op de Seychellen vermoedelijk gelinkt aan een reis.

Preventiemaatregelen voor reizigers in de getroffen gebieden

Op basis van de beschikbare informatie wordt geen beperking voor de handel met of reizen naar Madagaskar aanbevolen.

Het wordt aanbevolen om reizigers in Madagaskar te informeren over de ziekte en de nodige voorzorgsmaatregelen die zij kunnen nemen.

Preventieve maatregelen voor reizigers in endemische gebieden van de pest omvatten:

-       Gebruik van persoonlijke beschermingen tegen vlooienbeten. Het gebruik van muggenafstotende middelen, sowieso noodzakelijk aangezien Madagaskar een endemisch gebied van Malaria is, beschermt ook tegen vlooienbeten;

-       Het vermijden van direct contact met zieke of dode dieren;

-       Het vermijden van nauw contact met zieken, in het bijzonder wanneer de patiënten werden gediagnosticeerd met symptomen kenmerkend voor de longpest;

-       Het vermijden van dichtbevolkte gebieden, waar recent gevallen van de longpest werden gerapporteerd;

-       Reizigers die terugkomen uit Madagaskar en symptomen hebben die suggestief zijn voor of kunnen duiden op ziekte (zoals koorts, pijnlijke opgezette lymfeklieren) dienen hun arts te informeren over hun reis naar Madagaskar (1 tot 7 dagen na terugkomst).

Profylactische behandeling wordt door het WGO enkel aanbevolen voor mensen die direct contact hebben gehad met gevallen van de pest of die een andere blootstellingen hebben gehad met een hoog risico, zoals een vlooienbeet of direct contact met lichaamsvloeistoffen of weefsel van besmette dieren.

Verdacht geval:

In geval van twijfel, bijvoorbeeld een patiënt die terugkomt uit Madagaskar met compatibele symptomen (koorts en hoesten, koude rillingen, pijn op de borst of een plotseling optredende pijnlijke lymfadenitis, enz.) binnen de termijn van 7 dagen, is het nodig om direct contact op te nemen met de artsen infectieziektebestrijding :

Inspectie voor hygiëne van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: 0478/77 77 08

Dienst surveillance van infectieziekten – AVIQ, regio Wallonië : 071/205 105

​Arts infectieziektebestrijding van het Agentschap Zorg en Gezondheid:

​Referentielaboratorium – CODA-CERVA : 02 379 04 41

 Versturen van stalen : https://nrchm.wiv-isp.be/nl/ref_centra_labo/Yersinia_pestis/SiteAssets/default/Indicatie_Yersinia.PNG​