De pest
De pest is een zoönose die veroorzaakt wordt
door de bacterie: Yersinia pestis. Wilde
knaagdieren zijn een belangrijk reservoir voor deze zoönose, doordat ze worden
geparasiteerd door besmette vlooien. De pest kan worden overgezet op de mens
door; een vlooienbeet van een geïnfecteerde vlo, via direct contact door
manipulatie van een geïnfecteerde gastheer of via inhalatie. De pest komt voor
in drie verschillende vormen: builenpest, septicemische pest en longpest. Het
is een ernstige ziekte die zonder een snelle behandeling leidt tot een zeer
hoge mortaliteit, in de grootte orde van 30 tot 100%. Bij een vroege diagnose
en een snelle start van een behandeling met antibiotica daalt de mortaliteit
tot onder de 15%. De longpest, altijd dodelijk zonder een snelle start van de
behandeling, is heel besmettelijk en kan aan de basis liggen van ernstige
epidemieën. De mens-op-mens transmissie gebeurt via inhalatie van besmette druppeltjes
aanwezig in de lucht.
Epidemiologische situatie
Sinds 23
augustus 2017 woedt er een pestepidemie in Madagaskar. Op 3 oktober werden er
al 194 gevallen en 30 doden (een mortaliteit van 15.5%) gerapporteerd, waarvan
124 gevallen van de longpest (goed voor 21 doden), 68 gevallen van de
builenpest, één geval van septicemische pest en één geval waar het type pest
onbekend was.
Momenteel
is de epidemie wijdverspreid in de verschillende regio’s van het land: 20
districten in het centrum, het Oosten en het Noorden van Madagaskar zijn getroffen.
Evaluatie van het risico
De pest
blijft endemisch in vele landen in Afrika, Azië en Amerika. Nieuwe en
terugkerende uitbraken van epidemieën behoren met andere woorden tot de
mogelijkheden.
De huidige
epidemie in Madagaskar is voornamelijk zorgwekkend omdat deze gekenmerkt wordt door
een groot aandeel van de longpest. De WGO is van mening dat het risico voor
reizigers naar Madagaskar zeer laag is, ook al werd één geval op de Seychellen
vermoedelijk gelinkt aan een reis.
Preventiemaatregelen voor
reizigers in de getroffen gebieden
Op basis
van de beschikbare informatie wordt geen beperking voor de handel met of reizen
naar Madagaskar aanbevolen.
Het wordt
aanbevolen om reizigers in Madagaskar te informeren over de ziekte en de nodige
voorzorgsmaatregelen die zij kunnen nemen.
Preventieve
maatregelen voor reizigers in endemische gebieden van de pest omvatten:
- Gebruik
van persoonlijke beschermingen tegen vlooienbeten. Het gebruik van muggenafstotende
middelen, sowieso noodzakelijk aangezien Madagaskar een endemisch gebied van
Malaria is, beschermt ook tegen vlooienbeten;
- Het
vermijden van direct contact met zieke of dode dieren;
- Het
vermijden van nauw contact met zieken, in het bijzonder wanneer de patiënten
werden gediagnosticeerd met symptomen kenmerkend voor de longpest;
- Het
vermijden van dichtbevolkte gebieden, waar recent gevallen van de longpest
werden gerapporteerd;
- Reizigers
die terugkomen uit Madagaskar en symptomen hebben die suggestief zijn voor of
kunnen duiden op ziekte (zoals koorts, pijnlijke opgezette lymfeklieren) dienen
hun arts te informeren over hun reis naar Madagaskar (1 tot 7 dagen na
terugkomst).
Profylactische
behandeling wordt door het WGO enkel aanbevolen voor mensen die direct contact
hebben gehad met gevallen van de pest of die een andere blootstellingen hebben
gehad met een hoog risico, zoals een vlooienbeet of direct contact met
lichaamsvloeistoffen of weefsel van besmette dieren.
Verdacht
geval:
In geval van twijfel, bijvoorbeeld een patiënt
die terugkomt uit Madagaskar met compatibele symptomen (koorts en hoesten,
koude rillingen, pijn op de borst of een plotseling optredende pijnlijke
lymfadenitis, enz.) binnen de termijn van 7 dagen, is het nodig om direct
contact op te nemen met de artsen infectieziektebestrijding :
Inspectie voor hygiëne van het Brussels Hoofdstedelijk
Gewest: 0478/77 77 08
Dienst surveillance van infectieziekten – AVIQ, regio Wallonië : 071/205 105
Arts infectieziektebestrijding van het Agentschap Zorg
en Gezondheid:
* Kantooruren:
- Antwerpen: 03/224 62 04
- Limburg: 011/74 22 40
- Oost-Vlaanderen: 09/276 13 80
- Vlaams-Brabant: 016/66 63 50
- West-Vlaanderen: 050/24 79 00
*
Buiten de kantooruren: 02/512 93 89
Referentielaboratorium –
CODA-CERVA : 02 379 04 41